Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2009

"Στις λεωφόρους του ρομαντισμού"

Η ΚΟΑ ΜΕ ΤΟΝ ΒΛΑΔΙΜΗΡΟ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ

Ηχοι ζωντανοί
Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΒΩΛΟΥ

Την ανοδική εξέλιξη του αρχιμουσικού Βλαδίμηρου Συμεωνίδη παρακολουθούμε από τότε που αυτός ανέλαβε τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ.
Υστερα από τις θαυμάσιες ερμηνείες γαλλικής και γερμανικής μουσικής που έδωσε με αυτό το σύνολο στα μέσα Οκτωβρίου, μας χάρισε πρόσφατα μία ακόμη εξαιρετική συναυλία -αυτή τη φορά επικεφαλής της ΚΟΑ- με ερμηνείες έργων ώριμου Ρομαντισμού (10/11/2009).
Ατυχώς, η βραδιά ξεκίνησε με μια κραυγαλέα αστοχία επιλογής σολίστα. Αναμφίβολα, τα «Εξι τραγούδια για φωνή και ορχήστρα σε ποίηση Μέτερλινκ» του Τσεμλίνσκι συνδυάστηκαν πολύ εύστοχα με τη «Συμφωνία αρ. 6» του Μάλερ. Ομως, η μεσόφωνος Θεοδώρα Μπάκα, την οποία έχουμε απολαύσει ουκ ολίγες φορές σε ρεπερτόριο μπαρόκ, διέθετε όλα όσα απαιτεί η εκφραστικά εξεζητημένη μεταρομαντική μουσική του συνθέτη -αίσθηση ύφους, ευαισθησία, ρευστή φραστική- εκτός από ένα: το απολύτως κρίσιμο μέγεθος φωνής. Ετσι, παρ' ότι ο αρχιμουσικός συγκράτησε την ορχήστρα σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα δυναμικής, αυτή καλυπτόταν πλήρως. Τι εξυπηρετούν τέτοιες φανερά αντιεπαγγελματικές επιλογές; Ας απαντήσουν οι αρμόδιοι.
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με τη «Συμφωνία αρ.6, Τραγική» του Μάλερ. Με εξαίρεση τα κρίσιμα μέτρα της εμβατηριακής εκκίνησης, τα οποία η ΚΟΑ «έκαψε» -πώς να μην πω «τυπικά»;- ώσπου να συντονιστεί, η ερμηνεία έρρευσε θαυμάσια. Ο Συμεωνίδης προσέγγισε το έργο με σωστές, ισορροπημένες στοχεύσεις και δύο μείζονες αρετές: σταθερό, συνεκτικό ειρμό και καλή, εις βάθος αντίληψη της πολυεπίπεδης μουσικής δραματουργίας του Μάλερ. Στο Allegro, το Scherzo και το Finale, έχοντας ως όχημα σταθερούς εμβατηριακούς ρυθμούς αμείωτης ωστικής ορμής, κατηύθυνε την εκδίπλωση της εκτενούς μουσικής αφήγησης βάσει μιας συνολικής μουσικοδραματικής θεώρησης της παρτιτούρας που υπαγόρευσε λεπτές διαφοροποιήσεις των κυκλικών επαναλήψεων, λειτουργική εσωτερική ιεράρχηση των μικροεπεισοδίων και κλιμακώσεις δυναμικής/ταχυτήτων στις κορυφώσεις. Επιπλέον, βοηθημένος από τη γενική εγρήγορση των εγχόρδων και τις εξατομικευμένες σολιστικές συνεισφορές του σώματος των χάλκινων και ξύλινων πνευστών -στο λυρικό Andante, ο νοσταλγικός διάλογος Σίσκου/Παντελίδου υπό την αβαρή συνοδεία των εγχόρδων ήταν έξοχος!- απέδωσε σωστά τα μαλέρεια ηχητικά εφέ και εμπλούτισε το δραματικό ανάγλυφο της ερμηνείας του με συναρπαστικές αιχμές και ωραίες, καίρια χωροθετημένες, νοηματικά εύγλωττες λεπτομέρειες.
* Στην επόμενη συναυλία της ΚΟΑ, επίκεντρο του ενδιαφέροντος ήταν η παρουσία του Ελληνα αρχιμουσικού Στέφανου Τσιαλή, που σταδιοδρομεί στη Γερμανία (Μάινινγκεν) και η συμμετοχή της νέας βιολίστριας Δανάης Παπαματθαίου-Μάτσκε (13/11/2009). Η συναυλία ξεκίνησε με το συμφωνικό ποίημα «Τα εύθυμα καμώματα του Τιλ Οϊλενσπιγκελ» του Ρίχαρντ Στράους σε μια απογοητευτικά μέτρια ανάγνωση, στερούμενη αθλητικής ρευστότητας, κινητικότητας, αμεσότητας και λάμψης, που θα την καθιστούσαν έστω και στοιχειωδώς στραουσική· δυστυχώς για την ΚΟΑ, αυτή η μουσική απαιτεί άλλου επιπέδου κεκτημένες αρετές και γυμνασμένα ανακλαστικά! Ακολούθησε το «Κοντσέρτο για βιολί» του Μπραμς με την 21χρονη, ελληνογερμανικής καταβολής Δανάη Παπαματθαίου-Μάτσκε. Η ήδη πολυβραβευμένη βιολίστρια μας εξέπληξε με την ορθοτονία, την ποιότητα και το βάρος του ήχου της, τη σαφήνεια και καθαρότητα της άρθρωσής της, την ποιότητα της φραστικής, καθώς επίσης τη βεβαιότητα και την ευστοχία της μουσικής αισθητικής της. Παίζοντας με εγρήγορση, αυτοπεποίθηση και έχοντας σωστή αντίληψη των εκφραστικών μεγεθών της μουσικής του Μπραμς, η βιολίστρια αντεπεξήλθε δίχως δυσκολία στην επικίνδυνη συγκρουσιακή αναμέτρηση με την ορχήστρα -ο πολύς φον Μπίλοφ είχε πει δηκτικά για το κοντσέρτο αυτό ότι ήταν γραμμένο «όχι για βιολί αλλά εναντίον του βιολιού»!- επιβάλλοντας αδιάλειπτα την παρουσία της. Περιέργως, αντί να πράξει το προφανές, δηλαδή να στηρίξει τη σολίστα στις ερμηνευτικές επιλογές της, ο αρχιμουσικός επέμεινε στη δική του, εκ του ασφαλούς σχολαστικά μετρημένη, ένθεν δραματικά αδιαφοροποίητη έως και αδιάφορη ανάγνωση! Τη βραδιά ολοκλήρωσε η «Συμφωνία αρ. 8, Ημιτελής» του Σούμπερτ σε μια εκτέλεση διαμορφωμένη με ιδιαίτερη σαφήνεια και ακρίβεια που, ασφαλώς, πρόδιδε διαφορετικού βάθους προετοιμασία. Λεπτομερώς καθορισμένες ισορροπίες δυναμικής, προσεκτικά χρονομετρημένες στίξεις, επιμελώς διαμορφωμένη φραστική με ιδιαίτερα εύπλαστες εξάρσεις και αποσβέσεις, εκλεπτύνσεις στις διαβαθμίσεις δυναμικής και ηχοχρωματικών ισορροπιών, όλα συνεισέφεραν καίρια στη δημιουργία μιας ισορροπημένης, αξιοπρεπούς ανάγνωσης με όχι λίγα σημεία υψηλής συγκίνησης. *
(Photo: Αγγελος Παππάς)
Εφημερίδα "Ελευθεροτυπία"25-11-09

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου