Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2010

Μεγάλες στιγμές μουσικής δωματίου...

Η βιολίστρια Βερένα Στουρτς, ο τσελίστας Χάνες Γκράντβολ και
ο πιανίστας Χάραλν Κόζικ έπαιξαν Χάιδν και Μπετόβεν

Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΒΩΛΟΥ
Το να κάνει κάποιος τη μουσική του Χάιδν να ηχήσει πραγματικά συναρπαστική συνιστά άθλο! Αυτό ακριβώς πέτυχε το αυστριακό Τρίο «Χάιδν» της Αϊζενστ στην κατάμεστη Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος (30-1-2010). Η βιολίστρια Βερένα Στουρτς, ο τσελίστας Χάνες Γκράντβολ και ο πιανίστας Χάραλν Κόζικ έπαιξαν τα «Τρίο» Hob.XV:27 και Hob.XV:29 του Χάιδν και το «Τρίο του Αρχιδουκός» του Μπετόβεν.
Η βιολίστρια Βερένα Στουρτς, ο τσελίστας Χάνες Γκράντβολ και ο πιανίστας Χάραλν Κόζικ έπαιξαν Χάιδν και Μπετόβεν Από την πρώτη έως την τελευταία νότα το αυστριακό σύνολο συνάρπασε με την ποιότητα, την ένταση, την εκπληκτική μουσικότητα και τη συναρπαστικά παιγνιώδη εκφραστική αμεσότητα των αναγνώσεών του. Το ιδανικό ακρόαμα υπηρέτησε σβέλτος, άψογα εστιασμένος, σφιχτοδεμένος ήχος συνόλου. Συνειδητά γειωμένες στη μεταιχμιακή μουσική αισθητική του πρώιμου κλασικισμού, οι εξαντλητικά επεξεργασμένες εκτελέσεις του Χάιδν διέθεταν ασύλληπτο πλούτο πειστικά αναδεδειγμένων λεπτομερειών, καίριες εναλλαγές ταχυτήτων και στίξεις που άρθρωναν ευφυώς τον μουσικό ειρμό, διεγερτικά διαδραστικούς διαλόγους μεταξύ των τριών οργάνων. Ανάλαφρα λικνιστικό στις παραγράφους χορευτικού ρυθμού, στιλιζαρισμένα ατμοσφαιρικό στα λυρικά Andante, πυρετωδώς φορτισμένο στα «συμφωνικής» ανάπτυξης εναρκτήρια μέρη, το παίξιμό τους κράτησε αδιάλειπτα αιχμάλωτη την προσοχή.
Συνειδητά διαφοροποιημένο στίγμα δόθηκε στο μπετοβενικό «Τρίο του Αρχιδουκός». Πιο βαρύς ήχος, πιο πλατιά φραστική, πιο στιβαροί διάλογοι ανάμεσα στα όργανα με το πιάνο σε -διπλά λόγω Steinway- κυρίαρχη θέση, πιο μαθηματική μουσική διαλεκτική, πιο βαθύ και ευγενές συναίσθημα πρόσφεραν μια ανεπανάληπτης έντασης πνευματική εμπειρία. Ανταποκρινόμενοι γενναιόδωρα στο ενθουσιώδες χειροκρότημα του ακροατηρίου οι Αυστριακοί μουσικοί πρόσφεραν εκτός προγράμματος το εμβληματικά διάσημο «Ουγκρικό Ρόντο» από το «Τρίο», αρ. 25, Hob.XV/3 του Χάιδν.
Μισοάδεια αίθουσα, τέλεια υψίφωνος
Σπάνια ακούμε στην Αθήνα σολίστες της Φιλαρμονικής του Βερολίνου. Η συναυλία που έδωσε το σύνολο Σαρούν (κλαρινέτο, φαγκότο, κόρνο, δύο βιολιά, βιόλα, τσέλο, κοντραμπάσο) στη μισοάδεια(!) αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του ΟΜΜΑ έφερε σπάνια σφραγίδα τελειότητας (9-2-2010). Το πλάσιμο των αναγνώσεων ήταν ευδιάκριτα διαφοροποιημένο ανάλογα με την εποχή και το ευρύτερο στίγμα κάθε έργου: ηδονικά μελωδικό, ρευστό, αιθέριο αλλά και ιδιοσυγκρασιακά σβέλτο για την «Τσέχικη Σουίτα» του Ντβόρζακ (μεταγραφή Ουλφ-Γκουίντο Σέφερ), αυστηρότερο, πιο σφιχτό, «μαθηματικών» ισορροπιών για το πρώιμο «Σεπτέτο» του Μπετόβεν. Σε αμφότερα τα έργα οι εξαίρετοι μουσικοί έπαιξαν όπως ένας σολίστ σε κοντσέρτο: σβέλτα, άψογης ορθοτονίας έγχορδα με εκπληκτική φραστική ευφράδεια, άψογα ξύλινα με χαδιάρικο, υπέροχα φωτεινό ήχο, ένα βελούδινο, ασύλληπτα μελωδικό κόρνο!
Επιπλέον οι Σαρούν τίμησαν τη ζωντανή παράδοση της σύγχρονης μουσικής παρουσιάζοντας το θαυμάσιο «Αφιέρωμα στον Τ. Σ. Ελιοτ» για υψίφωνο και οκτέτο (1987) της Σοφίας Γκουμπαϊντούλινα. Ηταν ένα συγκινητικό έργο βαθύτατα υπαρξιακής αγωνίας διατυπωμένο με ευδιάκριτες μουσικές αναφορές στο μεταπολεμικό μοντερνισμό (Μπρίτεν, Πεντερέτσκι). Το τεχνικά και εκφραστικά άκρως απαιτητικό φωνητικό μέρος τραγούδησε τέλεια -τίποτε λιγότερο!- η Καναδή υψίφωνος Μπάρμπαρα Χάνιγκαν.
Σούμαν και Σοπέν από 31χρονο σολίστ
Ρεσιτάλ με τίτλο «Αναφορά στον Σοπέν και στον Σούμαν» έδωσε ο πιανίστας Απόστολος Παληός στην αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος (27-1-2010). Τη βραδιά άνοιξε σε εύστοχα φιλέρευνη διάθεση το «Νυχτερινό, έργο 29» του Ελβετού Ζίγκισμοντ Τάλμπεργκ. Ακολούθησαν οι «Χοροί των Μελών της Ενωσης του Δαυίδ» του Σούμαν και οι τέσσερις «Μπαλάντες» του Σοπέν, έργα κορυφαίων δημιουργών του Ρομαντισμού γενικώς, απαιτητικά σε επιδόσεις δεξιοτεχνίας και ειδικώς όσον αφορά την έκφραση.
Αντιπρόσωπος νεότερης γενιάς πιανιστών που διεκδικούν δυναμικά θέση στην εγχώρια μουσική ζωή, ο 31χρονος σολίστας διαθέτει υψηλό επίπεδο τεχνικής, συνεπώς άνετη πρόσβαση στο ρεπερτόριο αυτό. Εχει μεγάλο, λαμπερό και καλοεστιασμένο ήχο, διάφανη άρθρωση και σαφή φραστική, παίζει με ακρίβεια, γνωρίζει να διατηρεί σταθερές ταχύτητες και ρυθμικά υπόβαθρα αναπτύσσοντας επ' αυτών ρευστές εκτυλίξεις μελωδιών· ποιότητες ιδανικές για αναλυτικές αναγνώσεις.
Στην περίπτωση του Σούμαν το ορμητικό, αθλητικό, μαθηματικά καθαρό παίξιμό του στήριξε αβίαστα τη γωνιώδη φραστική της γραφής με τις απότομες μουσικοδραματικές μεταπτώσεις προσφέροντας μια ανάγνωση ισορροπημένη, φορτισμένη από εξωστρεφή ενέργεια. Αναμενόμενα οι ίδιες αυτές αρετές συνδυάστηκαν, όχι δίχως αντιστάσεις, με την πτητικότερη, πιο συναισθηματική μουσική του Σοπέν. Φυσικά οι δεξιοτεχνικές παράγραφοι αποδόθηκαν και εδώ πολύ καλά: η «Μπαλάντα αρ. 4» διέθετε ζηλευτή λάμψη και ορμή! Ομως οι «φωνητικές» ποιότητες της γραφής απαιτούσαν άλλου τύπου προσέγγιση: περισσότερες και λεπτότερες διαβαθμίσεις δυναμικής, πιο ιδιοσυγκρασιακές αυξομειώσεις ταχυτήτων, πιο εύπλαστη φραστική. Περιμένουμε να ακούσουμε τον Παληό σε Μπαχ και στους κλασικούς του 20ού αιώνα: Μπάρτοκ, Στραβίνσκι, Σκριάμπιν, Σοστακόβιτς. *

Ελευθεροτυπία 17/2/2010

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου